CLIFA

Clientenraad (Algemeen)

De cliëntenraad in een zorginstelling behartigt de gemeenschappelijke belangen van de patiënten en cliënten en is een onafhankelijk (wettelijk) orgaan. Deze behartiging wordt ook medezeggenschap genoemd. In de cliëntenraad zitten cliënten (bewoners), maar ook vertegenwoordigers van het cliëntenbelang zoals (ex) familieleden van cliënten. Het bestuur van een zorginstelling moet bij beslissingen rekening houden met het advies van de cliëntenraad.

In de zorg is er medezeggenschap omdat mensen die zorg krijgen het vaak moeilijk vinden om aan te geven wat zij willen of wanneer ze dat wel kunnen hiervoor geen of onvoldoende gehoor vinden. Een cliëntenraad is er om deze mensen een stem te geven en op te komen voor hun belangen. Ook draagt medezeggenschap bij aan betere zorg. De meeste cliëntenraden willen dat mensen die zorg krijgen die zij nodig hebben en willen in een omgeving die hen past. Daar waar dit niet het geval is, zijn verbeteringen nodig.

Welke rol heeft de cliëntenraad?

Cliëntenraden hebben verschillende functies en rollen en dan valt te denken aan:
1. een antenne functie, want cliëntenraden horen klachten en wensen. Dit kunnen signalen zijn die zij aan de orde kunnen stellen;
2. als adviseur. Cliëntenraden hebben adviesrecht en instemmingsrecht en kunnen gevraagd en ongevraagd adviseren;
3. als waakhond. Cliëntenraden letten erop dat de zorgaanbieder doet, wat hij moet doen en dat hij dit op de juiste manier doet. Dit houdt in dat cliënten de zorg krijgen die is afgesproken en aansluit op wat cliënten willen;
4. als tolk. Cliëntenraden vertalen wensen en behoeften van mensen die zorg krijgen. In de praktijk zien we dat cliëntenraden verschillend omgaan met hun rollen. Sommige leggen de nadruk op de antennefunctie en ander op de adviseursrol. Dit is vaak afhankelijk van de context waarbinnen cliëntenraden functioneren en de mogelijkheden die deze biedt.

Welke positie heeft de cliëntenraad?
Het is belangrijk dat een cliëntenraad een duidelijke, zichtbare positie heeft in de organisatie. Dat iedereen, cliënten, vertegenwoordigers, medewerkers en management weten dat er een cliëntenraad is en dat ze weten waarvoor de cliëntenraad is en waar hij voor staat.

Wat staat de cliëntenraad te doen?
Op basis van zijn visie, doel, rollen en positie bepaalt een cliëntenraad wat hem te doen staat. Dit is de basis voor het werkplan van de cliëntenraad aangevuld met de plannen van de zorgaanbieder.

Vanaf 1 juli 2020 verandert de Wmcz. De cliëntenraden krijgen extra rechten en er komt een nieuwe vorm van medezeggenschap. Instellingen waarin cliënten langdurig verblijven zijn verplicht hun cliënten en hun vertegenwoordigers inspraak te geven in zaken die direct van invloed zijn op hun dagelijks leven.